Aliağa'da izinsiz fabrikaların önüne geçilemiyor...EGEÇEP'ten usulsüz fabrikaya karşı engellerle dolu mücadele!
Aliağa'da yenileri eklenen petrokimya tesisleri, demir çelik fabrikaları, haddehaneler, gemi söküm tesisleri ve termik santraller nedeniyle çok yoğun kirlilik yaşanması, her gün yenisi eklenen fabrikalarla daha da yaşanılamaz bir hale gelmesine neden oluyor. Son olarak da izinsiz çalışmaya başlayan İzdemir Enerji Santrali- II, EGEÇEP'in konu ile ilgili harekete geçmesine neden oldu.
Yaptıkları yazılı açıklamada İzmir Demir Çelik Sanayiine ait İzdemir Enerji Santrali- II’nin usulüne uygun verilmiş bir gayri sıhhi müessese açılma ruhsatı olmadığını dile getiren EGEÇEP, dernek bünyesinde bulunan 43 üyesi ile birlikte Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu.
Süreç nasıl ilerledi?
Termik santrale ilk Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) izni 17.06.2010 tarihinde verildi. Uzun bir yargılama sonunda İzmir 2. İdare Mahkemesi 16.12.2016 tarihli kararı ile ÇED olumlu kararını hukuka aykırı bularak İPTAL etti. Bu yargılama aşamasında termik santral inşaatı tamamlandı. Ancak ÇED olumlu kararının iptali fabrikanın aktif şekilde çalışmalarına başlamasını engelleyemedi. Mahkeme kararını ivedilikle uygulaması gereken yöneticiler karara uymayarak İnceleme Değerlendirme Komisyonu (İDK) toplantısı yapılacağı duyurusu yapıldı, mahkeme kararlarını etkisiz hale getiren 2009/7 sayılı genelgeye dayanarak yeni bir sürecin başlanması sağlanıldı.
EGEÇEP de Ankara'daki toplantıya katıldı
Ankara'da yapılan toplantıya evraklar,deliller ve raporlarla katılan EGEÇEP yöneticilerinin girişimleri başarısızlıkla sonuçlandı. Toplantının ortalarında yönetecilerin çıkarılmasıyla yapılan itirazlar ve bilimsel raporlar görmezden gelindi.
Küçük düzeltmelerle ÇED olumlu raporu alındı
Yasal sürenin 30 gün olmasına rağmen mevcut iptal raporu üzerinden küçük değişimler yapılıp tekrardan ÇED olumlu raporu alındı. Doğa ve çevrenin daha az zarar görmesinin önüne geçilmeyen yeni raporla fabrika faaliyet göstermeye başlamış oldu.
İzmir Barosu, İzmir Tabip Odası, EGEÇEP ve vatandaşların çabası yetersiz kaldı
İzmir Barosu, İzmir Tabip Odası ve EGEÇEP'in 107 vatandaşla birlikte açtığı dava, alanında uzman isimlerin dahi dinlenmesinin önüne geçilerek kaybedildi. EGEÇEP yöneticileri dava hakkında, "Davanın yargılaması ve sonucu, bu ülkede artık sağlıklı ve dengeli çevrede yaşama hakkının tanınmadığını, Hukuk Devleti ilkesinin kırıntısının dahi kalmadığını gösterdi" açıklamalarında bulundu.
Bilirkişi raporu fabrikanın yapılmaması gerektiği yönünde
Yapılan itirazlar ve dava sürecinin başarısız sonuçlanmasının ardından çıkan bilirkişi raporunda şu ifadelere yer verildi, "Bölgede yer alan mevcut tesislerin üstüne, ekosistem, bölgede yaşayan nüfus ve sağlık etkileşimleri veya neden-sonuç ilişkisi ortaya konup, bütüncül değerlendirme ve planlama yapılmadan yeni bir kirletici olan dava konusu tesise izin verilmesi, şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına aykırıdır" dendi. Ancak bilirkişi raporu da fabrikanın işleyişinin durdurulmasına yetmedi.
Aliağa veya Foça'da oturmuyorsunuz diyerek ehliyetsizlik kararı verildi!
İzmir 5.İdare Mahkemesi'nin 26.10.2018 tarihli kararı ile Aliağa ve Foça’da oturmayan, oralarda gayrimenkulleri olmayan davacı yurttaşlar ile İzmir Barosu’nun davası ehliyetsizlik nedeniyle reddedildi, diğer davacılar yönünden ise dava konusu ÇED olumlu kararı hukuka aykırı olduğu için İPTAL kararı verildi.
Davaya temyizden de RET!
Temyiz başvurusundan sonra, önce Danıştay 14. Dairesi yürütmeyi durdurma istemini reddetti, ardından bu dairenin kapanması üzerine dosyayı ele alan Danıştay 6. Dairesi, 03.04.2019 tarihli kararı ile "kararın davanın ehliyetten ret kısmı”nı onadı, davanın kabulüne ilişkin kısmını bozdu. Kararı bozduktan sonra dosyayı Mahkemesine göndermeyip, ivedi yargılama usulüne dayandı, kendisini uzun tartışmalar ve incelemeler sonunda rapor düzenleyen uzman bilirkişilerin yerine koydu, pek çok eksik yargılama usulüne rağmen ÇED izninin hukuka aykırı olduğu sonucuna varan davanın doğal yargıçlarından oluşan İdare Mahkemesi’nin vicdani kanaatini yok saydı ve davayı esastan oy çokluğu ile KESİN olarak REDDETTİ, bu şekilde davayı kapattı.
EGEÇEP'ten umut dolu paylaşım
Süreç boyunca engellerle karşılaşan ve doğa katliamı için savaşmaya devam eden EGEÇEP,"Aliağa’nın, İzmir’in ve bölgenin yaşamı için tehdit oluşturan küresel iklim krizinin en önemli nedenlerinden olan bir termik santral davası bu şekilde sonuçlandı. Sağlıklı ve dengeli çevrede yaşama hakkını ve hukuk güvenliğini ortadan kaldıran 2009/7 sayılı Genelge, İvedi Yargılama Usulü gibi kötü düzenleme ve uygulamaların örneği olan dava dosyası şimdi Anayasa Mahkemesi yolunda.
Mahkemeye Erişim, Adil Yargılanma Hakkı, Maddi ve Manevi Varlığını Koruma ve Geliştirme Hakkı ve Sağlıklı Çevrede Yaşama Hakkı (Özel ve aile hayatına saygı hakkı)nın yok sayıldığı davayla ilgili söz şimdi Anayasa Mahkemesi’nde. Yüksek Mahkemenin, dünyadaki yaşamın sürdürülebilmesi için bugünkü kuşakların ve gelecek kuşakların hakkını koruyacak bir karar vermesini bekliyoruz" açıklamalarında bulundu.