Küresel Çip krizi otomotiv üreticileri için neredeyse bitti
Çin ve Tayvan gibi Uzakdoğu ülkelerinde bulunan çip (yarı iletken) üreticileri, salgın döneminde uygulanan sıkı karantina önlemleri nedeniyle üretimlerini aksattı. Üzerine çip fabrikalarını da etkileyen yangın, deprem gibi felaketler de meydana gelince otomotiv üreticileri araç almak isteyen müşteriler için kâbus dolu yıllar başladı.
Geride kalan 3 sene, otomotiv fabrikalarının çip bulamadığı için aralıklarla üretimi durdurduğu, otomobil almak isteyenlerin ise bayilerde araç bulamadığı yıllar olarak tarihe geçti. Çip krizi nedeniyle 2021 yılı ve 2022 yıllarında toplam 12.5 milyon adet araç üretilemedi.
2021 yılında dünya çapında 9.5 milyon, 2022 yılında 3 milyon adet aracın üretilmemesine neden olan kriz, 2023 yılının ocak ve haziran ayında yalnızca 524 bin aracı etkiledi. Otomobillerdeki teknolojilerin giderek daha karmaşık hale geldiğini vurgulayan uzmanlar 2020 yılında araç başına 500 dolar olan çip maliyetinin 2028 yılında 1400 dolara (37 bin TL) kadar çıkabileceğini belirtiyor.
524 BİN ARACI ETKİLEDİ
Otomotiv analiz şirketi S&P Global Mobility’nin yayınladığı son rapora göre, 2021 yılında dünya genelinde 9.5 milyon adetten fazla, 2022 yılında 3 milyon adedin üzerinde aracın üretilememesine neden olan çip krizi, ocak ve haziran 2023 ayında yalnızca 524 bin adedi aracı etkiledi.
Rapora göre, otomotiv üreticilerinin hepsi için çip krizi bitmedi ancak çip tedarikinden kaynaklanan üretim kesintileri neredeyse sona erdi. Çünkü, gerek üreticiler gerekse de tedarikçiler tam anlamıyla yeterli olmayan çip tedarikine uyum sağlayarak 2023 yılında üretim adetlerini arttırabildi. Son yıllara damgasını vuran çip krizinin 2024 yılı başından itibaren tamamen sona ermesi bekleniyor.
86 MİLYON ADET ÜRETİM
S&P Global Mobility Küresel Hafif Araç Üretimi İcra Direktörü Mark Fulthorpe, “Artık otomotiv endüstrisinin kısıtlı bir arza uyum sağladığı ve sonuç olarak önemli bir aksamadan etkilenme olasılığının çok daha düşük olduğu bir konumdayız diyebiliriz. Mevcut çip tedarik seviyeleriyle, her çeyrekte 22 milyon adet küresel hafif araç üretiminin desteklenebileceğini tahmin ediyoruz” dedi. Raporda, küresel üretim ve satışlarda salgın öncesi 94 milyonu geçen rakamlara yeniden ulaşılmasının çip dışındaki tedarik, lojistik gibi sorunlar ve küresel ekonomik krizler sebebiyle zaman alacağı kaydedildi. Buna göre, küresel otomotiv üretiminin 2023 yılında 86 milyon adet seviyelerine ulaşması bekleniyor.
ARAÇ BAŞINA ÇİP MALİYETİ 3 KAT ARTACAK
Otomotivde çip sorunları azalsa da çipe olan talep her geçen gün artıyor. Çünkü, yeni nesil araçlardaki bilgi-eğlence, gelişmiş güvenlik, otonom sürüş gibi sistemler daha karmaşık bir yapı sunuyor ve çok sayıda yeni çipe ihtiyaç duyuluyor. Şu anda bir otomobilde 1000’in üzerinde çip bulunuyor. Önümüzdeki yıllarda bu miktarın 10 kat artacağı tahmin ediliyor. S&P Global Mobility analisti Phil Amsrud, araçlara takılan çiplerin maliyetinin 2020 yılında otomobil başına ortalama 500 Dolar olduğunu, 2028 yılında otomobil başına maliyetin 1.400 dolara (37 bin TL) kadar ulaşacağını tahmin ettiklerini dile getirdi.
TÜRKİYE’YE OTOMOBİL YAĞMURU
Türkiye’de Otomobil satışları salgının mobilite ihtiyacının önemini ortaya çıkarması, biriken tüketici talebi, yatırım etkisi ve ‘fiyatlar daha çok artacak’ endişeleriyle patlama yaptı.
Özellikle 2023 yılında zirve yapan talebe markalar da seyirci kalmadı ve 2023 yılının ilk yedi ayında Türkiye’ye daha önce hiç göndermedikleri kadar araç gönderdi. ODMD verilerine göre, Ocak ve Temmuz ayında 668 bin 828 adet otomobil ve hafif ticari araç satışıyla tarihi rekor kırıldı.