ÖZEL HABER - ETİK Başkanı İşler'den sezon değerlendirmesi: Turizmciler için en kötü senaryo Kurban Bayramı'nda yasak olması

Hava sıcaklıklarının son 150 yılın en yüksek seviyelerine çıkmasının ardından gözler tatil bölgelerine çevrildi. COVİD-19 pandemisinden en fazla etkilenen sektörlerden biri olan ve salgın süresince maddi açıdan büyük kayıp yaşayan turizm işletmeleri gözünü Haziran sonuna çevirdi. Sezonu, alınan tedbirleri ve alınması gereken destek kararlarını gazetemize değerlendiren Ege Turistik İşletmeler Ve Konaklamalar Birliği (ETİK) Başkanı Mehmet İşler, Kurban Bayramı'na dikkat çekti.

Oktay GÜÇTEKİN / İzmir Gündemi - Koronavirüs salgını nedeni ile tüm dünya ile birlikte sıkıntılı bir süreç geçiren Türkiye’de, havaların ısınması ile birlikte otel ve turizm işletmelerinin ne zaman açılacağı merak konusu oldu. Özellikle deniz ve havuz sularından virüs bulaştığı iddiası ile birlikte sıcak havalarda tedirgin günler yaşayan vatandaşlara, rahatlatıcı haber Başkan Mehmet İşler’den geldi. Başkan Mehmet İşler alınan tedbirleri, devlet tarafından verilmesini bekledikleri yardımları ve 2020 sezonundan beklentilerini gazetemize değerlendirdi. Ege Turistik İşletmeler Ve Konaklamalar Birliği (ETİK) Başkanı Mehmet İşler ayrıca en kötü senaryonun Kurban Bayramı’nda sokağa çıkma yasağının ilan edilmesi olduğunu söyledi.
 
“İşletmeler Haziran ayı itibari ile peyderpey açılacak”
Yaşanan pandeminin sadece İzmir’in sorunu olmadığını dile getiren Ege Turistik İşletmeler Ve Konaklamalar Birliği (ETİK) Başkanı Mehmet İşler, Haziran ayı itibari ile bazı işletmelerinin açılmaya hazırlandığını söyledi. Başkan İşler “Bu sorun sadece İzmir, Ege ve Türkiye’nin değil, dünyanın mevcut sorunudur. Şuan kimse 15 gün sonrasını öngöremiyor. Çünkü her şey koronavirüsün vaka sayısı ve bulaş sayısıyla doğru orantılı gidiyor. Ancak biz daha öncelerden, koronavirüs başladığında, Nisan gibi açılabilir dize düşünüyorduk. Gelişmeler üzerine sonrasında Mayıs ayı açılma tarihlerimiz olur diye düşünürken şuan Haziran ayı gibi açılabileceğimizi düşünüyoruz. Haziran ayı itibari ile bazı işletmeler peyderpey açmaya hazırlanıyor. Tabii ki geçtiğimiz iki aya oranla hiç açamamayı düşünürken şuan açmayı düşünmek bir nebzede olsa olumlu bir gelişme bizim için. Ancak açmak demek, müşteri gelecek işletmeler dolacak demek değil. Sadece durağan halde geçiş sürecini aktif bir şekilde geçireceğiz. Para kazanma gibi bir düşüncemiz maalesef bulunmuyor. Sadece zararımızı biraz azaltacağız o kadar” dedi.
 
“Doluluklar yüzde 50’yi geçmeyecektir”
15 Temmuz ile 15 Ağustos tarihlerine dikkat çeken ETİK Başkanı Mehmet İşler, kazanacakları paranın zararlarını karşılamayacağını söyledi. İşler “Öngörümüz Hazirana ayı itibari ile hareketlilik başlayacak, Temmuz, Ağustos gibi hareketlilik artacak ancak en yoğun olan 15 Temmuz ile 15 Ağustos arası olacak. Burada bile doluluklarımızın yüzde 50’yi geçeceğini zannetmiyoruz. Bu da bize para kazandırmaz. Ancak zararımız daha az olacak.  Her tesis işletmelerini açmayacak. Çok büyük tesisler maliyetlerini kurtarmayacağı için otellerini açmayacak.  Daha çok Alaçatı, Ayvalık gibi yerlerde bulunan butik oteller açılacaktır. Diğer oteller açılmayacağı için bu açılan otellerinde biraz daha fazla iş yapacağını düşünüyoruz.  Okullar eğer Eylül gibi açılacak olsaydı, sezon biraz daha uzayabilirdi” diye konuştu.
 
“Okullar erken açılırsa bizim için zaman daralacak”
ETİK Başkanı Mehmet İşler ayrıca okulların açılış tarihinin sezon için önemli olduğunu söyledi. İşler “Tabi bu sezon dış pazardan ziyada iç pazardan daha umutluyuz. Ancak okullar erken açılırsa burada da bizim için zaman daralacaktır. Bu sezon bakıldığı zaman iş yapabileceğimiz zaman süresi 2 ay olacak gibi gözüküyor. Bu da zarardan kar olacaktır işletmeler için” ifadelerini kullandı.
 
“Otellerin açılması yapılacak açıklamalara bağlı”
Başkan Mehmet İşler turizm işletmecilerinin devlet tarafından yapılacak destek açıklamalarına bağlı olarak işletmelerinin açıp açmayacaklarına karar vereceğini söyledi. ETİK Başkanı “Otellerin açılması biraz da Mayıs ayının sonlarına doğru yapılacak açıklamalarla bağlantılı.  Bu açıklamada açılacak olan işletmeler ile kapalı kalacak olan işletmelere ne gibi istihdam desteğinin verileceği belirleyici olacaktır. Şehir otelleri biraz daha bu süreçte açılmaya yakın. Resort dediğimiz otellerin ise açılıp açılmayacağı, nasıl desteklerin verileceğine bağlı. Çalışma Bakanlığı, kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin ödeneği gibi ödenekler çıkarttı. Bu süreçte de bakanlık derse ki eğer, açanlara destek vermeyeceğim, işletmelerde zaten kazanç elde edemeyeceğim diye düşünerek ‘en azından çalışanlarım kısa çalışma ödeneğini alsın’ diye düşünüp işletmelerini açmayacaktır.  Ancak devlet açana belirli destekleri sunacağını açıklarsa o zaman sektörde açılan yer sayısı daha çok olacaktır. Bundan dolayı kesinlikle devletin açılan ve açılmayana ne gibi destekler vereceği çok önemli. Bu destekleri gördüğümüz zaman işletmeler bu açıklamalara bakarak açılıp açılmama kararı verecektir. Bu ana kadar yapılan desteklere baktığımız zaman biz devletimiz tarafından açıklanacak kararların herkesi mutlu edeceğine inanıyoruz” dedi.
 
“Kademeli bir teşvik uygulanabilir”
Devlet tarafından ne gibi yardımlar beklenildiği sorusunu cevaplayan ETİK Başkanı Mehmet İşler, alınabilecek destek kararlarına örnekler verdi. İşler “Açan tesisler için şu denilebilir: Çalışanlarınızın net maaşını ödeyin, bu çalışanlar adına devlete ödeyeceğiniz vergilerden muafsınız. Bir diğeri de ‘işletmeleri açmasanız bile ben maaşlarının yüzde 60’ını ödüyorum ancak siz açarsanız geri kalanını da vergili haliyle öde’ denilebilir. Veya kademeli bir teşvik olunabilir. Yani kademe ve çalışan sayısı arttıkça devlete verilecek vergilerden muafiyet veya bir takım kısa çalışma ödeneklerinden çalışanların arttırılması olunabilir. Her açılan tesise kredi garanti fonundan, açmayanlara oranla daha fazla yardım sunulabilir. Üç ay işçi çıkartmamak kaydıyla, işçi istihdam edenlere vergisel anlamda bazı muafiyetler sağlanabilir. Kredilendirmede çeşitli destekler verilebilir” ifadelerini kullandı.
 
“Şeker Bayramı sonrası bir rahatlama olacaktır”
Şeker Bayramı’nın kendileri için bir kayıp olduğunu ifade eden ETİK Başkanı Mehmet İşler, bayram sonrası rahatlamanın gerçeklemesini beklediklerini söyledi. İşler “Sokağa çıkama yasağında birçok sektör gibi turizm sektörü de olumsuz etkileniyor. Büyük ihtimalle de bulaşı arttırmamak adına Şeker Bayramı’nda sokağa çıkma yasağı gelecektir. Şeker Bayramı’ndan sonra ise havaların ısınması ile birlikte ben burada bir rahatlama ve gevşeme öngörüyorum. O gevşemeye geçmeden önce son olarak Şeker Bayramı’nda da sokağa çıkma yasağı gelecektir. Tabi burada turizmci Şeker Bayramı’nın avantajını da kaybetmiş olacaktır. Sonraki süreçte bizler için en kritik nokta Kurban Bayramı olacaktır. Çünkü Kurban Bayramı iş yapılacak bir ay, bu dönem insanların kendilerini toparlayacağı dönem olacaktır. Tabii ki umarım olmaz ancak virüs tekrar yukarı doğru tırmanır ve Kurban Bayramı’nda da sokağa çıkma yasağı gelirse turizm sektörü açısından bütün her şeyin bitti bir an olacaktır. Böyle bir şey gerçekleşmesi durumunda yaralarımızı saracak ve soluk alacak herhangi bir imkânı bulamayacağız” diye konuştu.
 
“Asıl tehlike halk plajlarında”
Havuz ve denizden virüs bulaşır iddialarını değerlendiren ETİK başkanı, işletmelerinin halk plajlarına oranla çok daha güvenli olacağını söyledi. Mehmet İşler “Biz işimizi yaparken hata yapmamak ve insan sağlığını korumak amacıyla her şeyi iyi araştırıyoruz. Havuzdan ve denizden virüs bulaşmaz. Siz yüzerken havuz veya deniz suyundan size koronavirüs bulaşmaz. Çünkü bu pandemi yeme içmeden değil solunum yolu ile bulaşan bir salgın, dolayısıyla en önemli kural sosyal mesafe.  Sosyal mesafeye dikkat ettiğiniz sürece virüs bulaşmayacaktır. Biz havuzdan ve denizden geçmediğine eminiz. Oteller çok kalabalık algısı ile, ben otellere gitmeyeyim yazık tutayım dediğinizde, herkes o düşünce ile yan yana yazlık tutmuş oluyor. Bu düşünce sonucu ile de toplu halde denize gitmeler oluşuyor. Halk plajlarında ne bir sosyal mesafeyi kontrol eden bir yönetim var, ne de bunu uyaracak bir yönetim var” ifadelerini kullandı.
 
“Tek risk otel etrafında bulunan marketler”
Otellerde yüksek güvenlik önlemlerinin alındığını söyleyen Başkan Mehmet İşler, turizmcilerin sezona hazır olduğunu söyledi. İşler “Ancak turizmcilerin olduğu yerde, Turizm ve Kültür Bakanlığı bir hijyen sertifikası çıkartıyor, tesislerde bunu uygulayacak. Bunun içinde masaların şezlongların deniz içinde yüzme mesafelerinin ayarlanması gibi çeşitli konuda tedbirler bulunuyor. Zaten büyük tesislerde doluluk oranlarının yüzde 50’yi geçmeyeceğini düşünürsek, kişi başına düşen alan konusunda oldukça güvenli bir ortam olacaktır. Havuz suyunda, deniz suyunda risk olmadığını hem bilim kurulu hem de yetkililer tarafından açıklanacaktır. İşletmelerdeki yüksek güvenlik göz önüne alındığında, buralar birçok alana göre daha güvenli bir ortam halinde olacaktır. Tabi buradaki tek risk alanı ise otellerin etraflarında bulunan market ve bakalar olacaktır. Otellerden çıkıp buralara giden müşteriler, bu alanların ne kadar güvenli olup olmayacağını bilemeyeceğimiz için oralarda risk altında olabilirler ve hastalığı sadece bu şekilde otellere taşıyabilirler. Bu konuda da yerel yönetimler ve esnaf ve sanatkârlar odasının iyi tedbirler alması gerekiyor. Yani asıl tehlike insanların kurallara uymamasıdır.  Bu nedenle de şuan turizmciler sezona hazır durumdadır” dedi.
 
“Yüksek bir fiyat artışı beklemiyoruz”
İç turizmin Ege bölgesinden başlayacağını ifade eden başkan İşler, işletmelerdeki fiyat artışının kaçınılmaz olduğunu söyledi. ETİK Başkanı “İç turizm Ege’den başlayacak. Turizmciler bu konuda tüm tedbirlerini almış durumdadır. Az da olsa, gelen misafirlerine üstün hizmet etmeye devam edecektir. Fiyatlarda tabii ki kimyasal maliyetlerimiz artacağı ve kişi alım sayımız azalacağı için otel ücretlerinde de artış olacaktır. Tabii ki burada vatandaşın alım gücünü de görmezden gelmeyeceğiz. Zaten ekonomik bir sıkıntının olduğu bir durum yaşarken, bu maliyetleri direkt olarak ücretlere yansıtmak halinde satış yapmak mümkün olmayacaktır. Fiyatlar artacaktır ancak yüksek miktarlarda artış olacağını düşünmüyorum. Sloganımız İzmir’e Sağlıkla gelin, İzmir’de sağlıkla kalın, tatilinizi geçirin” diyoruz” dedi.