Prof. Dr. Tosun: İkinci turda her şey değişebilir!
Seçimin ikinci turunda dengelerin değişebileceğini söyleyen Siyaset Bilimci Prof. Dr. Tanju Tosun," İkinci turda her şey değişebilir. Birinci tur itibari ile bu 4-5 puanlık fark ile Erdoğan Bey daha avantajlı ama bu avantaj Kemal Bey tarafından katılım arttırabilirse kendi avantajına dönüştürülebilir." dedi
NUR DAYI/İZMİR GÜNDEMİ-Siyaset Bilimci Prof. Dr. Tanju Tosun,14 Mayıs'ta gerçekleştirilen Cumhurbaşkanlığı ve 28. Dönem Milletvekili seçim sonuçlarını değerlendirdi. Prof. Dr.Tanju Tosun, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin de Recep Tayyip Erdoğan ve Kemal Kılıçdaroğlu'nun ikinci tura kalması hakkında yorumlarda bulundu.
BLOK HALİNDE OY VERMİŞLER
14 Mayıs'ta gerçekleşen seçim hakkında genel bir değerlendirmede bulunan Tosun,"İlk turda ortaya çıkan sonuç şunu gösteriyor, özellikle ittifaklar partiler kent seçmenlerini önemli ölçüde konsolite etmişler. Sandığa getirmişler ve ortaya böyle bir tablo çıkıyor. Adalet ve kalkınma partisi 2018'de bir miktar oy kaybediyor. Fakat bu oy kaybı farklı partiye yönelmek yerine cumhur ittifakı içinde Milliyetçi Hareket Partisine geçiyor. Blok içinde aynı blok içine hareket etmiş oluyor seçmen. Millet ittifakı açısından, bileşenlerin parti seçmenleri Sayın Kılıçdaroğlu'na blok halinde oy vermişler. Bu ittifak stratejisi tutmuştur. Millet ittifakı dışında diğer seçmenlerden de Sayın Kılıçdaroğlu'na destek gelmiştir. İzmir örneğinde bakıldığı zaman Millet İttifakı partileri, TİP ve Yeşil Sol'un toplam oyu ile Kemal Bey'in oyu neredeyse bire bir ölçüşüyor arada çok az bir fark var. Dolayısıyla Kemal Bey'i de partiler kendi adayları olarak görmüş bu muhalefet seferber etmiş seçmenlerini sandığa getirmişler. Genel olarak bakıldığında, özellikle Adalet ve Kalkınma Partisi açısından bir miktar oy kaybına uğraması, parti ve seçmen arasındaki bağın kademeli olarak, daha önceki seçimler dikkate alındığında düşmekte olduğunu gösteriyor. Bu düşme muhalefete yaramıyor kendi içlerinde oy geçişi yaşanıyor." dedi.
İKİNCİ TURDA HER ŞEY DEĞİŞEBİLİR
İkinci turda Kemal Kılıçdaroğlu'nun aradaki farkı kapatabilmesinin mümkün olduğunu söyleyen Tosun,"Dünyada bunun örnekleri var. İki turlu başkanlık seçimlerinde seçim ikinci tura kalırsa ilk turda ikinci olan adayların yüzde 31 başkanlığı kazanıyor. Katılım düşse dahi… 2010 Brezilya seçimlerinde birince turda ikinci olan aday katılım düşse de birinci turda yüzde 46 olan oylarını ikinci turda yüzde 54-55'e yükseltmiştir. Dünya örnekleri var. Aradaki fark kapatılabilir. Seçimde sandığa gitmeyen bir kitle var. Dolayısıyla sandığa gidecek seçmeni kim ikna ederse kim katılımı arttırır ise ki bu seçmen kitlesinin de öncelikle olarak Kemal Bey'e destek vereceklerini düşünüyorum. İkinci turda her şey değişebilir. Birinci tur itibari ile bu 4-5 puanlık fark ile Erdoğan Bey daha avantajlı ama bu avantaj Kemal Bey tarafından, katılım arttırabilirse kendi avantajına dönüştürülebilir." ifadelerini kullandı.
İKİNCİ TURDA OĞAN ADAY OLMAZSA…
Sinan Oğan'a oy veren kitlenin ikinci turda nasıl bir değişkenlik göstereceğini yorumlayan Tosun," Sayın Oğan'a oy veren seçmen Sayın Oğan'ın seçmeni değil. Sadece Oğan'ın seçmeni olarak değerlendirebilmemiz için iddialı biçimde Oğan ATA İttifakı Zafer Partisi'nin önerisi ile aday oldu. Zafer Partisine oy veren seçmen ile Oğan'a oy veren en azından niceliksel olarak örtüşmesi gerekiyordu. İzmir'de Zafer Partisi'nin iki katı oy aldı Oğan. Dolayısıyla burada bir kendi seçmeni olarak okumuyorum. Ona oy veren seçmen tepkici genç değişim arayışında olan ve siyasal haritada Orta Anadolu'da daha milliyetçi ama Batı'ya geçince speküler milliyetçi vatansever daha laikliği benimsemiş olan, Orta Anadolu'da bir miktar muhafazakâr milliyetçiliği öne çıkan siyasal değerler anlamında da ayrışma söz konusu. Bunların blok olarak bir adaya gitmesi kolay değil. Aday işaret etti o zaman gidip oy verelim böyle bir durum yok. Ağırlıklı olara seçmeni genç bir seçmen. Genç seçmeninde politik bilinci çok yüksek değil. Siyasal tercihleri çok net değil. Kolaylıkla geçişken olabiliyorlar aday parti tercihi anlamında. Seçim öncesi yapılan araştırmalarda yarıya yakınının, ikinci turda Oğan aday olmazsa, Kemal Bey'e, yüzde 25'ininde Tayyip Bey'e, yüzde 25'ine yakınında oy kullanmayacağı şekilde bulgular vardı. Blok olarak bir aday yönelme ihtimallerinin çok yüksek olmadığını düşünüyorum. İkinci turda seçim sonucunu tayin edecek olan 8 milyon civarında ilk turda seçime katılmayan seçmendir. Bu seçmenlerin ne kadarı sandığa ne kadarı giderse seçim sonucu tayin etme olasılığı yüksek olacaktır." ifadelerini kullandı
SÜRPRİZ DEĞİL
İzmir'de ki milletvekilleri sayısına yönelik değerlendirmede bulunan Tosun,"İzmir'de Kemal Bey'in ittifak stratejisi tutmuş durumda. Başarılı bir strateji olarak okuyorum ben bu Millet İttifakını İzmir'den baktığımızda. İzmir'in seçim sosyolojisini, partilerin toplumsal tabanlarını niceliksel gücünü de baz aldığımızda AK Parti'nin her iki bölgeden 4'e 4 milletvekili çıkarması sürpriz değil anlaşılabilir bir durumdu. Burada özellikle CHP'nin artı bir ya da maksimum artı 2 milletvekili çıkaramamasının nedeni, CHP seçmeninin bir kısmının farklı partileri yönelmesidir. Burada TİP geliyor. TİP'in tabi oyu yeni seçime katılması anlamında daha farklı bir iddia ile önemlidir. Bu seçmenlerin Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Kemal Bey'e oy verdikleri anlaşılıyor. Seçim oy oranlarının analizinden baktığımız zaman. Böyle bir tablo görünüyor. CHP için bu seçim sonuçları İzmir'de başarıdır. CHP'nin 8 vekil çıkaramamasının nedenini seçmenin TİP'e kayması ile ilgili olan bir durum. Yapılacak önümüzdeki seçimlerde bu vekillik sayısının artacağını düşünüyorum." dedi.
SEÇİM USULSÜZLÜĞÜ OLDUĞU…
Seçim günü ve sonrasında gündeme gelen sandık sorununa ilişkin açıklamada bulunan Tosun,"Sandık verilerini sistem giren ya da girilen verileri alınan kaynağa, bu kaynağın hangi illerdeki seçimlere öncelik verildiğine bağlı olarak bir farklılaşma ortaya çıktığını düşünüyorum. Tamamen seçim sonucunu değiştirecek ölçüde seçim usulsüzlüğü olduğu kanaatinde değilim. Türkiye 1950'den beri ağır aksak bir şeklide bu seçimleri yönetme konusunda çok kötü bir durumda değil. Seçim dürüstlüğü açısından Dünya'da 123. ülke sıralamada çok boyutlu dürüstlük anlamında uluslararası gözlemciler arsında hata tespit edildiği görülüyor. Bu işin Türkiye'de bir standarda kavuşturulması gerekiyor kamuoyunda bu tip bir tartışmaların olmamsı adına." dedi.